Waaghalzerij via Rusland en de Noordpool: de maritieme shortcut van China - De Tijd
Ondanks de klimaatzorgen loont het wel om verder vooruit te denken, zegt Frans-Paul van der Putten, China-expert gespecialiseerd in geopolitiek bij de denktank Clingendael Instituut. 'Voor Europa is dit niet in de eerste plaats een transportverhaal, maar een strategisch vraagstuk. Terwijl China, Rusland en de Verenigde Staten hun Arctische strategie vormgeven - denk maar aan de Amerikaanse president Donald Trump die op Groenland aast - wacht Europa af uit morele overwegingen. Voor China is een goede handelsroute naar Europa essentieel, maar dat geldt net zo goed andersom. Europa heeft óók belang bij stabiele verbindingen met China. Hoe meer routes, hoe hoger de efficiëntie, hoe sneller en hoe goedkoper.'
...
In 2023 richtte Moskou samen met Peking een commissie op voor de route, gericht op veilige navigatie, informatie-uitwisseling en infrastructuursamenwerking. Het gevolg: terwijl Europese rederijen weigeren de route te gebruiken, ontstaat er een technologisch, logistiek en strategisch vacuüm waarin Chinese maritieme spelers niet alleen mogen varen, maar vooral mogen leren. 'De vraag is niet: wordt de Noordpool het nieuwe Suezkanaal?', zegt Van der Putten. 'Maar wel: wie beheert de toegang als die route méér wordt dan een experiment?'
Economische verwevenheid met China of Rusland is op zich niet problematisch. Europa importeert en exporteert al decennia via die partners. Maar, waarschuwt Van der Putten: 'Het wordt een risico wanneer economische afhankelijkheid ook een politieke functie krijgt. Wanneer ze kan worden ingezet om Europa onder druk te zetten. Zeker grote landen als Rusland, China én de VS hebben de afgelopen jaren economische afhankelijkheid herontdekt als instrument van macht. Militaire confrontatie willen ze vermijden, maar niet-militaire druk via economische ketens wordt steeds populairder.'
Artikel door Marie van Oost. Het volledige artikel staat op de site van De Tijd. Er is ook een podcast van De 7 naar aanleiding van het artikel.