Na het spektakel in Beijing blijft China’s ambitie op het wereldtoneel onduidelijk - NRC

05-09-2025

(...) Dat de Verenigde Staten op dit moment minder internationale ambities tonen, helpt China zijn visie te verspreiden, ook als de inhoud daarvan onduidelijk is. "Iedereen is op zoek naar wat ervoor in de plaats komt. Wat is die nieuwe wereld? Gaan er nieuwe groepen ontstaan?", zegt geopolitiek analist Frans-Paul van der Putten, verbonden aan Clingendael.

Duidelijk is de trend om nieuwe coalities te vormen, buiten de Verenigde Staten om. Maar hoe structureel die toenadering is tussen landen met vaak historisch ingewikkelde banden, zoals China en India, is onduidelijk. In een reactie op de aanwezigheid van leiders uit landen als Iran en Noord-Korea bij de grootse militaire parade woensdag sprak EU-buitenlandchef Kaja Kallas van een "autocratische alliantie die een fast track naar een nieuwe wereldorde nastreeft". Maar de aanwezige autocraten hebben minder gemeen dan wordt aangenomen.

Van der Putten: "Je ziet dat China zegt dat deze landen haar partners zijn, wat het Westen daar verder ook van vindt. Maar het is minder een orde en meer een verzameling van gelegenheidscoalities."

Bovendien zeggen fotomomenten niet veel over de werkelijke macht van het land. China is nog ver verwijderd van het moment dat het moet beslissen of het Amerika's plek in de wereld wil overnemen. Dat land blijft voorlopig economisch en militair overwicht houden ten opzichte van China.

Een multipolaire wereld, waarin meer belangrijke spelers de macht verdelen, is waarschijnlijker. Tegelijk is te veel concurrentie voor China ook niet gunstig. "China streeft vooral naar een wereld die niet unipolair is, met China als het land dat het dichtste bij Amerika komt. Voor ons is dat bedreigend omdat Europa zich tot heel recent vertegenwoordigd voelde in dat ene machtscentrum", aldus Van der Putten.

De militaire parade is daarom ook een boodschap aan het Amerikaanse leger. China toonde onder andere een deel van een groeiend arsenaal aan geavanceerde kernwapens en een relatief lichte hybride tank die beter weerbaar zou moeten zijn tegen drones.

Op zichzelf zeggen parades niets over militaire paraatheid. Maar de moderne wapens, allemaal in China gemaakt, reflecteren ook de huidigde realiteit: in Azië is de afgelopen jaren een militair machtsevenwicht ontstaan, met China en de VS als de twee grote spelers die allebei te sterk zijn om door elkaar verslagen te worden. Op militair gebied zal China steeds meer een spiegelbeeld worden van de Verenigde Staten, stelt Van der Putten. "Wat Amerika aan wapens heeft, zal China ook steeds meer hebben. Dat creëert ook een bepaalde stabiliteit." (...)

Artikel door Tabitha Speelman voor NRC. Klik hier voor het hele artikel op de site van NRC.